Stożek rogówki​

Wczesna diagnoza i badania profilaktyczne pozwolą mieć pod kontrolą stan Twoich oczu!

Stożek rogówki to choroba „zagadkowa”. Przyczyna jego powstania jest bowiem nieokreślona. Bez specjalistycznego sprzętu jest schorzeniem ciężkim do rozpoznania w swojej początkowej fazie.

Osoby cierpiące na stożek rogówki, jeszcze do niedawna były skazane na przeszczep rogówki lub zniekształcone widzenie bez możliwości poprawy.

Współczesna medycyna dysponuje skutecznymi metodami hamowania i korygowania stożka rogówki

Co to jest stożek rogówki?

(keratonus (gr. kerato – róg, łac. conus – stożek)

Stożek rogówki jest jedną z najczęstszych dystrofii rogówki, czyli degeneracyjnych, niezapalnych chorób rogówki. Powoduje ścieńczenie i nadmierne uwypuklenie rogówki w jej centralnej i obwodowej (najczęściej nosowej) części.

Z różnym nasileniem przebiega najczęściej obuocznie. U większości pacjentów ze stożkiem rogówki początkowo stwierdza się, przeważnie we wczesnym okresie dojrzewania łagodny astygmatyzm.

W rzadkich przypadkach choroba może wystąpić u dzieci lub ujawnić się dopiero w późnych latach wieku dojrzałego. Wraz z wiekiem, tempo progresji stożka zmniejsza się i stabilizuje około 4. dekady życia. Rozpoznanie u młodego pacjenta może wskazywać na większe prawdopodobieństwo poważniejszego przebiegu choroby w późniejszym wieku.

60%

Właśnie za tyle mocy naszego oka odpowiada rogówka. Dlatego jakiekolwiek jej choroby, mogą być dużo bardziej dotkliwsze niż choroby innych struktur gałki ocznej.

OTC rogówki - porównanie. Rogówka zdrowa i rogówka ze stożkiem rogówki
OCT rogówki: Po lewej, zdrowa rogówka, po prawej stożek rogówki III stopnia

Rozpoznanie stożka następuje przed 18. lub tuż po 20. roku życia i postępuje do okolicy 55 roku życia.

Objawy stożka rogówki

Często pierwsze objawy stożka rogówki Pacjent może tłumaczyć zbyt intensywną pracą przy komputerze czy też alergiami. Pozyskanie pełnego obrazu klinicznego, niezbędnego do diagnozy stożka rogówki, nie jest możliwe w trakcie zwykłego badania okulistycznego czy też optometrycznego. Każdorazowo przy podejrzeniu stożka konieczne jest pogłębienie diagnostyki. W tym celu niezbędne jest wykonanie min.: topografii i tomografii rogówki oraz biomikroskopii.

Pierwsze objawy stożka może też zauważyć sam Pacjent. Najbardziej charakterystyczne to:

Badanie wzroku przy użyciu nowoczesnych komputerów
  • pogorszone widzenie, szczególnie na jednym oku, które jest osłabione po zmierzchu,
  • widzenie podwójnie albo wielokrotnie z cieniami
    i przesunięciami – jednym okiem,
  • światłowstręt i łzawienie oczu,
  • świąd i chęć pocierania oczu,
  • widzenie pogarszające się z miesiąca na miesiąc, kiedy do tej pory nie było problemów z widzeniem – głównie jeśli jesteś w okresie dorastania, lub w wieku 20-35 lat,
  • zmieniająca się korekcja okularowa – za często, lub problemy w dopasowaniu okularów, które poprawiają widzenie,
  • nietolerancja soczewek kontaktowych i ich częste wypadanie z oka,

Kompleksowa diagnostyka pozwala na określenie stopnia zaawansowania schorzenia i wprowadzenie leczenia, które może ograniczyć rozwój stożka oraz dać szansę na utrzymanie względnie dobrego widzenia.

Objawy stożka rogówki

Najpopularniejsze metody korekcji i leczenia stożka rogówki:

Obecnie medycyna jest w stanie zaproponować rozwiązania, które są w stanie pomóc dużej grupie Pacjentów ze zdiagnozowanym stożkiem rogówki.

Często Pacjentowi proponowane jest kilka rozwiązań równolegle, w celu osiągnięcia najlepszego efektu.

Soczewki kontaktowe
(miekkie oraz twarde, gazoprzepuszczalne)

metoda korekcji optycznej pozwalająca uzyskać lepszą jakoś widzenia niż w tradycyjnych okularach

Crosslinking

zabieg mający na celu zahamowanie rozwoju stożka, a tym samym zahamowanie pogorszenia widzenia

Implanty śródrogówkowe

zabieg w wyniku, którego dochodzi do zamiany kształtu rogówki i przywrócenia funkcjonalnego widzenia

Laser ekscymerowy

zabieg mający na celu zmianę kształtu rogówki i redukcję wady wzroku

Soczewki fakijne

zabieg redukujący wadę wzroku poprzez wszczepienie soczewki do komory przedniej

Keratoplastyka

operacyjny zabieg usunięcia chorej części rogówki i zastąpienia jej zdrową rogówką pobraną od dawcy

Rozwój stożka uwarunkowany jest zarówno czynnikami genetycznymi, środowiskowymi, jak i komórkowymi.

Stożek rogówki - przyczyny

Etiologia stożka, pomimo wielu badań nad rogówką, nie jest do końca poznana. W wielu dużych badaniach epidemiologicznych częstość występowania stożka rogówki różni się w zależności od populacji oraz szerokości geograficznej.

Rzadsze występowanie tej degeneracji, notowane jest w zimnych oraz o zmniejszonej ilość godzin słońca strefach klimatycznych :

populacja rosyjska – 0,00003%


W cieplejszych oraz bardziej słonecznych krajach występowanie stożka jest częstsze i wynosi:

centralne Indie – ok.2,3%
Izrael – 3,18%


Częstsze występowanie stożka można zauważyć również w:

Nowej Zelandii oraz Arabi Saudyjskiej

Zwiększona ekspozycja na promieniowanie UV oraz urazy oksydacyjne mogą przyczyniać się do powstawania stożka rogówki.

Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia stożka rogówki

W przeszłości uważano, iż występowanie stożka rogówki jest częstsze u mężczyzn, jednak ostatnie badania nie wykazały takiej zależności. U osób z dodatnim wywiadem rodzinnym jego występowanie jest częstsze – w zależności od badanej populacji dotyka od 5 do 27.9 % osób spokrewnionych.

Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia stożka rogówki zaliczamy:

  • Pocieranie oczu
  • Choroby atopowe – wśród nich nawet 25-30% Pacjentów będzie miało stożek
  • Zespół Downa
  • Osoby z niepełnosprawnością intelektualną
  • Niezapalne choroby tkanek łącznych – zespół Elhersa-Danlos
  • Wrodzona łamliwość kości (osteogenesis imperfecta)
  • Wrodzona dysplazja stawów biodrowych, zespół Marfana
  • Zespół Turnera
  • Osoby z wypadającą zastawką mitralną
  • Zespół opadającej powieki
  • Atopowe zapalenie spojówek i rogówki
  • Zwyrodnienie barwnikowe siatkówki
  • Wrodzona dziedziczna neuropatia nerwów wzrokowych Lebera
  • Retinopatia wcześniacza
  • Czynnik genetyczny
  • Zwiększona ekspozycja na światło UV
  • Niewłaściwe korzystanie z soczewek kontaktowych (tj.: zła aplikacja, zdejmowanie i czyszczenie soczewek),które może prowadzić do uszkodzenia (ścieńczenia) rogówki